Επίτιμη διδάκτορας του ΑΠΘ η Lynda Benglis

Lynda Benglis

Σε Επίτιμη Διδάκτορα του Τμήματος Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών της Σχολής Καλών Τεχνών του ΑΠΘ θα αναγορευτεί η εικαστικός καλλιτέχνης, Lynda Benglis.

Η Τελετή Αναγόρευσης θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή 7 Οκτωβρίου 2016 και ώρα 19.00, στην Αίθουσα Τελετών της Παλαιάς Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ.

Η Lynda Benglis. έχει διδάξει επίσης στα σημαντικότερα πανεπιστήμια των Ηνωμένων Πολιτειών (στο σύνολο 13 μεταξύ των οποίων το Princeton University, California Institute of the Arts, School of Visual Arts, New York,, Fine Arts Workshop, Yale University) ενώ έχει τιμηθεί πολλές φορές με τις ανώτατες διακρίσεις των ΗΠΑ και άλλων χωρών.

“Η πρώτη μου πατρίδα και η ταυτότητά μου είναι Ελληνίδα… εδώ νιώθεις ήρεμος και έτοιμος να σκεφτείς και αισθανθείς… ”

Παράδοξα ακούγονται σήμερα τα λόγια αυτής της μεγάλης καλλιτέχνιδας σήμερα για όλους εμάς που πάσης φύσεως εξουσίες μας απομακρύνουν από την πολιτισμική μας ετερότητα απέναντι σε άλλους λαούς, ετερότητα που τόσο γλαφυρά και με ακρίβεια εντοπίζει ο Σεφέρης “Ανήκω σε μια χώρα μικρή. Ένα πέτρινο ακρωτήρι στη Μεσόγειο που δεν έχει άλλο αγαθό παρά τον αγώνα του λαού του, τη θάλασσα και το φως του ήλιου. Παράδοση μας η αγάπη για την ανθρωπιά…” γράφει για την τιμώμενη ο Αν. Καθηγητής του Τμήματος Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών, Χαρ. Σαββόπουλος.

“Η Benglis θα ενηλικιωθεί καλλιτεχνικά στην εικαστική σκηνή της Ν. Υόρκης μετά τα μέσα της δεκ. του 1960, όταν, ακόμα, ο καλλιτέχνης έβαζε ο ίδιος τους όρους της τέχνης. Μορφολογικά θα επηρεαστεί από την πρωτοπορία: τις τάσεις της χειρονομιακής αφαίρεσης που επικρατούσαν εκείνα τα χρόνια. Αναγνωρίζεται από την εικαστική σκηνή προς τα τέλη της δεκαετίας, με έργα που το υλικό τους είναι ο αφρός και το λάτεξ καταργώντας τα όρια ανάμεσα στη γλυπτική και τη ζωγραφική. Ήταν η κατάλληλη στιγμή, αφού η διεθνής σκηνή καταθέτει το αίτημα της ένωσης των ειδών της τέχνης και τα βιομορφικά της έργα εξαπολύει ισχυρές εικόνες από μάζα και ύλες στο θεατή. Το μαλακό γίνεται σκληρό και το σκληρό μαλακό. Όπως και στις πτυχώσεις της Νίκης της Σαμοθράκης, της Καρυάτιδας και τόσων άλλων έργων της αρχαίας ελληνικής τέχνης.

Το ουσιαστικό είναι όμως πως αντί οι επιρροές αυτές να μείνουν στην επιφάνεια, θα μορφοποιήσουν τις ιδεολογικές της αξίες και τις κοινωνικοπολιτικές της αρχές με αποτέλεσμα ο εικαστικός λόγος που εκφέρει, ριζοσπαστικός και καινοτόμος, να την εκτοξεύσει στο διεθνές πεδίο. Την εποχή εκείνη είχε αρχίσει να εκκολάπτεται η αμφισβήτηση των κυρίαρχων ανδρικών προτύπων στη σύγχρονη τέχνη. Η Lynda Benglis, ειρωνική, συγκρουσιακή, θα οδηγήσει την εντελώς προσωπική καλλιτεχνική της έρευνα στη σημασία της διαδικασίας. Το κλειδί ίσως για να προσεγγίσει κανείς το μεγαλύτερο μέρος του έργου της. Η διαδικασία που δεν τίθεται μόνο σαν ιδιότητα του εικαστικού, του φυσικού ή του πνευματικού κόσμου αλλά και σαν εξέχουσα κοινωνική και πολιτισμική οντολογική αρχή.

Στον πυρήνα της διαδικασίας είναι η κίνηση τονίζει ο κ. Σαββόπουλος. Για την ακρίβεια, η κίνηση που ποτέ δεν σταματάει. Η Benglis την αποτυπώνει “παγωμένη”, υπαινικτικά, ακόμα και ως άϋλη συνιστώσα της εικόνας που αποσπά από το έργο της ο θεατής. Στο μεγαλύτερο μέρος των έργων της καλλιτέχνιδος η κίνηση μεταμορφώνει την ύλη, την επανασηματοδοτεί ως διαρκή εξέλιξη και την καθιστά σημείο αναφοράς και πνευματική αξία. Είναι η προέκταση της προσωπικότητας της. Συνδυάζει στοιχεία σωματικής δράσης, επιθυμίας, αυτοματισμούς και ταχύτητας. Και είναι σπάνιες οι στιγμές στη μεταπολεμική τέχνη που η ταύτιση αυτή όχι μόνο είναι εμφανής αλλά και η θεσπίζουσα αρχή. Γιατί όπως λέει και η ίδια: “Δεν προσπαθώ να ικανοποιήσω κανέναν, πραγματικά κάνω πράγματα γιατί είμαι περίεργη. είναι συναρπαστικό για μένα να αισθάνομαι τον ίδιο ενθουσιασμό που ένιωθα σαν παιδί” .

Η Lynda Benglis είναι η γυναίκα του κόσμου: Νέα Υόρκη, Σάντα Φέ, Αχμεταμπάντ της Ινδίας, Καστελόριζο είναι το πολιτισμικό μείγμα της κατοικίας της, η οποία διαμόρφωσε τον λαμπρό της ουμανισμό. Ίσως μάλιστα να μην είναι τυχαία η πρόσμιξη αυτών τριών πολιτισμών όταν επιχειρεί να σκιτσάρει αυτόν τον ουμανισμό μιλώντας για το ουσιαστικό του συστατικό που είναι η παιδεία λέγοντας “Γι αυτό επιμένω πολύ στο θέμα της παιδείας. Χρειαζόμαστε παιδεία σοβαρή, βαθειά, όχι αυτή την τεχνική που ξιππάζει στις ημέρες μας, γιατί μόνο μ ́ αυτή θα μπορέσουμε να διακριθουμε και να πορευτούμε σ ένα καινούργιο δρόμο αλλά και να διατηρήσουμε τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της φυσιογνωμίας μας.” Για την ανάδειξή του συγκρούστηκε σφοδρά με τους ισχυρούς της πανίσχυρους θεσμούς της τέχνης και της κοινωνίας, ωστόσο αναγνωρίστηκε ως μια από τις σπουδαίες μορφές της παγκόσμιας μεταπολεμικής τέχνης. Όλα τα κορυφαία μουσεία του κόσμου εκθέτουν έργα της στη μόνιμη συλλογή τους”καταλήγει Αν. Καθηγητής του Τμήματος Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών, Χαρ. Σαββόπουλος