«Οδύσσειες» για τα 150 χρόνια του Αρχαιολογικού Μουσείου

Το περιπετειώδες ταξίδι του ανθρώπου στον ελλαδικό χώρο από τη νεολιθική εποχή έως τα ρωμαϊκά χρόνια αφηγείται η νέα περιοδική έκθεση «Οδύσσειες» του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου.

Η έκθεση αποτελεί την κορυφαία επετειακή εκδήλωση του εορτασμού των 150 χρόνων από τη θεμελίωση του μουσείου.

Εκατόν ογδόντα τέσσερα έργα από τη μόνιμη έκθεση και τις αποθήκες των Συλλογών του Μουσείου και έξι δάνεια, τρία από το Επιγραφικό Μουσείο και τρία από το Μουσείο Ακροπόλεως, παρουσιάζονται σε μια γοητευτική αλληλουχία πολιτισμικών διαστρωματώσεων. Διαφοροποιήσεις, μεταβολές και στοιχεία που ενυπάρχουν και παραμένουν αναλλοίωτα στον χρόνο, συνιστώντας το κοινό αποτύπωμα του ανθρώπου στους αιώνες, στις εποχές και στους πολιτισμούς παρουσιάζονται με μοναδικό τρόπο στην έκθεση.

"Οδύσσειες" Εθνικό Αρχαιολογικό ΜουσείοΗ έκθεση επιχειρεί να ανιστορήσει το περιπετειώδες ταξίδι του ανθρώπου στον χρόνο μέσα από ένα αφαιρετικό και συμβολικό πρίσμα εμπνευσμένο από την Οδύσσεια. Χωρίς να αναδιηγείται το μυθολογικό έπος του Ομήρου, η έκθεση εμπνέεται από τον αρχετυπικό χαρακτήρα του Οδυσσέα και αφηγείται, μέσα από εμβληματικά αλλά και λιγότερο γνωστά έργα του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, το μακρύ χρονικό του δοκιμαζόμενου ανθρώπου, τον αδιάκοπο αγώνα του να τιθασέψει το περιβάλλον, να γνωρίσει νέους τόπους, να πλουτίσει τους ορίζοντες του, να δημιουργήσει πολιτείες ευνομούμενες και να αντιπαλέψει τη φθαρτότητα της ύπαρξης του με τη βοήθεια του έρωτα και της δημιουργικής πράξης.

Την ερμηνευτική προσέγγιση των έργων ενισχύει ο γεμάτος συμβολισμούς λόγος των κορυφαίων νεοελλήνων ποιητών Κ. Καβάφη, Γ. Σεφέρη, Ο. Ελύτη και Γ. Ρίτσου, δημιουργώντας γέφυρες με τη σημερινή εποχή μέσω της σύγχρονης ποιητικής γλώσσας και προσφέροντας ίσως την πιο εύστοχη και συναρπαστική νοηματοδότηση. Οι οπτικοακουστικές και ψηφιακές εφαρμογές της έκθεσης υπογραμμίζουν διακριτικά αυτές τις συνδέσεις.

"Οδύσσειες" Αρχαιολογικό Μουσείο

Τρεις ενότητες

Στην έκθεση παρουσιάζονται τρεις θεματικοί άξονες:

ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ παρουσιάζει τεκμήρια της αδιάκοπης αναζήτησης του ανθρώπου για πρώτες ύλες, γνώσεις και ιδέες. Το πολυποίκιλο φορτίο ενός νοερού πλοίου και οι μύθοι που συνόδευαν τα θαλάσσια ταξίδια των αρχαίων δημιουργούν ένα υπαινικτικό περιβάλλον περιπέτειας και γνώσης.

Οι ΙΘΑΚΕΣ είναι εμπνευσμένες από τον νόστο του Οδυσσέα και αφιερώνονται στις πατρίδες όλων των ανθρώπων. Οικουμενικές ιδέες και έννοιες σηματοδοτούνται με έργα που αποτυπώνουν τη συλλογική προσπάθεια των κοινωνιών για ανάπτυξη και ευημερία, αλλά και την αναγκαιότητα της ανθρώπινης ύπαρξης να υπερβεί τη φθαρτότητά της.

Στην ΕΞΟΔΟ έργα συμβολικά υποδηλώνουν τα ανώτερα επιτεύγματα του ανθρώπινου πνεύματος καλώντας τον καθένα από εμάς να παραλάβει τη σκυτάλη της δημιουργίας.

Η μουσική της έκθεσης αποτελεί ευγενική παραχώρηση του Βαγγέλη Παπαθανασίου από τα έργα του «ΙΘΑΚΗ» και «VOICES – Dream in an Οpen Place».

Το Ίδρυμα Ευγενίδου προσέφερε τον εξοπλισμό και την εφαρμογή του έναστρου ουρανού με τους αστερισμούς που αντίκριζε ο Οδυσσέας κατά το ταξίδι της επιστροφής στην Ιθάκη από το νησί της Καλυψούς και το Εθνικό Θέατρο το θεατρικό ένδυμα του Οιδίποδα Τύραννου, συμβάλλοντας στην ενίσχυση της βιωματικής εμπειρίας στις σχετικές θεματικές πτυχές της έκθεσης.

Στις «Οδύσσειες»  συμμετέχουν και οι μόνιμοι εκθεσιακοί χώροι του μουσείου με σταθμούς ενδιαφέροντος σε εμβληματικές αρχαιότητες, που προσανατολίζουν τον επισκέπτη στην ανεύρεση νοηματικών συνδέσμων με τις θεματικές της περιοδικής έκθεσης. Για την υλοποίηση της έκθεσης κομβική στάθηκε η δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος.

"Οδύσσειες" Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Επιστημονικός κατάλογος

Την έκθεση συνοδεύει επιστημονικός κατάλογος στα ελληνικά και αγγλικά, έκδοση του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων. O επετειακός τόμος περιλαμβάνει κείμενα που παρουσιάζουν τη διαχρονική πορεία και τις αναζητήσεις των ανθρώπων που έζησαν και δημιούργησαν στον ελλαδικό χώρο και στην ευρύτερη λεκάνη της ανατολικής Μεσογείου, πορίσματα από διεθνή ερευνητικά προγράμματα που γίνονται για σημαντικές αρχαιότητες των συλλογών του Μουσείου και πλούσια εικονογράφηση. Το Επίμετρο είναι αφιερωμένο στα 150 χρόνια ιστορίας του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου με κείμενα που παρουσιάζουν την επιστημονική, εκπαιδευτική και κοινωνική προσφορά του.

"Οδύσσειες" Εθνικό Αρχαιολογικό ΜουσείοΕγκαίνια

Τα εγκαίνια θα γίνουν παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας τη Δευτέρα 3 Οκτωβρίου, μια συμβολική ημερομηνία, αφού 150 χρόνια πριν το 1866, Δευτέρα και πάλι, ετέθη ο θεμέλιος λίθος του πρώτου Εθνικού Μουσείου της χώρας από τον Γεώργιο Α΄.

Ανήμερα των εγκαινίων, από το πρωί ως τα μεσάνυχτα, θα εγκατασταθούν στον αύλειο χώρο του μουσείου οι «Διερχόμενοι» του Γιώργου Ξένου, γλυπτικά έργα με περιγράμματα από σιδηρά ελάσματα, που αποδίδουν ανθρώπινες μορφές και παραπέμπουν νοερά στους επισκέπτες του Μουσείου που το απόλαυσαν για 150 χρόνια σχεδόν αδιάκοπα. Επιπλέον το έργο εικονογραφεί μεταφορικά και την ίδια την τελετή θεμελίωσης, που έγινε στο ύπαιθρο, στο αδόμητο οικόπεδο της οδού Πατησίων στις 3 Οκτωβρίου 1866.

"Οδύσσειες" Εθνικό Αρχαιολογικό ΜουσείοΤα Ξένα Μουσεία

Παράλληλα, την επέτειο του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου τιμούν μεγάλα μουσεία του κόσμου, αποστέλλοντας ως «δώρα» εξέχοντα έργα τους, που εκτίθενται στους μόνιμους εκθεσιακούς χώρους για το προσεχές διάστημα. Το Μητροπολιτικό Μουσείο Νέας Υόρκης, το Badisches Landesmuseum της Καρλσρούης, το National Museum of Western Art του Τόκιο, το Palace Museum του Πεκίνου, αλλά και η Εθνική Πινακοθήκη, το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, το Κοινωφελές Ίδρυμα Αλέξανδρος Σ. Ωνάσης και το Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης χαιρετίζουν τον εορτασμό με σημαντικά έργα των συλλογών τους, όπως ο Στοχαστής του Rodin, o απουλικός κρατήρας με παράσταση ζωγράφου που διακοσμεί άγαλμα του Ηρακλή με την τεχνική της εγκαυστικής κ.ά. Τα έργα συνομιλούν με τα μόνιμα εκθέματα του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου και αναδεικνύουν διαφορετικές διαστάσεις του αρχαίου κόσμου και μερικές φορές τις αναπάντεχες ομοιότητες του με το σήμερα.

 

Ο υπουργός Πολιτισμού

Στην έκθεση ξεναγήθηκε ο Υπουργός Πολιτισμού   κ. Α. Μπαλτάς ο οποίος δήλωσε :

«150 χρόνια από την ίδρυση του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου είναι μια επέτειος ζωντανή που δείχνει τι έκανε το εμβληματικό για τη χώρα μουσείο στο διάβα αυτών των 150 χρόνων. Μια πορεία που είναι περίπου ίδια με την πορεία ίδρυσης του ελληνικού κράτους. Σε αντιδιαστολή με ό, τι συνέβαινε στο πολιτικό επίπεδο, το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο κρατούσε τη συνέχειά του, την ταυτότητά του, γινόταν και το ίδιο μνημείο της κληρονομιάς μας -θα μπορούσα να πω- και άρα με αυτή την έννοια μια έκθεση με τον ιστορικό τίτλο ‘’Οδύσσειες’’ και την εξαιρετική σύνθεση που έχει, πιστεύω ότι θα μυήσει ακόμη περισσότερους επισκέπτες στο Μουσείο. Επισκέπτες όλων των γενεών, όλων των εθνικοτήτων που θα μπορέσουν όχι μόνο για να δουν μια έκθεση εξαιρετική αλλά και να αναλογιστούν τι συνέβη στην Ελλάδα το τελευταία 5-10 χιλιάδες χρόνια και τι μπορούμε από εδώ και πέρα να περιμένουμε.

Θέλω να ευχαριστήσω τους ανθρώπους του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου για τη δουλειά που γίνεται εκεί. Για τη δουλειά που γίνεται από όλους τους Έλληνες αρχαιολόγους, εργαζόμενους όλων των ειδικοτήτων απανταχού της επικράτειας, από τους επιστήμονες που μας φέρνουν καλές ειδήσεις σε μια εποχή κατά την οποία η χώρα αποζητά τις καλές ειδήσεις. Θα ήθελα να ευχαριστήσω και το Ίδρυμα Νιάρχος και τον κ. Αγουρίδη που είναι μαζί μας, γιατί πάντοτε συνδράμει τέτοιες προσπάθειες με ένα εντυπωσιακά χαμηλό τόνο με μια έννοια προσφορές που δεν έχει καμία σχέση με τη διαφήμιση και την προβολή, αλλά πάντοτε με την ουσία κάποιων προσπαθειών που όντως χρίζουν μιας τέτοιας ενίσχυσης».