Donald Tusk: Η ευρωπαϊκή ενότητα είναι το μεγαλύτερο πλεονέκτημά μας.
Tης Μαρίνας Κουρμπέλα
Blog marina anastas.kourbela
Θα μπορούσε να πει, κάποιος, η κάποια,οτι δεν εχει υπάρξει σημαντικότερη Σύνοδος Ευρωπαικού Συμβουλίου για την πορεία, η, καλύτερα, την τύχη της ΕΕ, τα τελευταία χρόνια, από αυτήν που θα γίνει αύριο και μεθαύριο στις Βρυξέλλες, και αυτό, διότι η σύνοδος μπορεί να διαμορφώσει πολύ θετικές προοπτικές,για τη ζωή των ευρωπαίων πολιτών, αλλά με μία προυπόθεση:
Να επικρατήσει αυτό που με έμφαση τονίζει ο Πρόεδρος του Ευρωπαικού Συμβουλίου κύριος Donald Tusk: Η ευρωπαϊκή ενότητα είναι το μεγαλύτερο πλεονέκτημά μας.
Στην επιστολή του προς τους Ευρωπαίους ηγέτες, στην οποία αναφέρεται στο πρόγραμμα της αυριανής και μεθαυριανής συνόδου, στα μεγάλα θέματα που πρέπει να αντιμετωπίσει η ΕΕ το γρηγορότερο δυνατόν, ο κυριος Tusk, μεταξύ άλλων, τονίζει για το θέμα της ενότητας:«Μόνον ενεργώντας από κοινού θα μπορέσουμε να αντεπεξέλθουμε στις αβεβαιότητες των καιρών μας, δεδομένου ότι οι μεμονωμένες χώρες είναι πολύ μικρές για να τις αντιμετωπίσουν με τα δικά τους μέσα. Θα μπορούσε κανείς να πει ότι έχω εμμονή με την ενότητα, αλλά είμαι βαθιά πεπεισμένος – όχι μόνο λόγω της θέση μου αλλά κυρίως λόγω των προσωπικών μου βιωμάτων – ότι η ευρωπαϊκή ενότητα είναι το μεγαλύτερο πλεονέκτημά μας».
Στην επιστολή του, την οποία δημοσιεύουμε, μετά τις εισαγωγικές παρατηρήσεις,σχετικά με τα θέματα της μεταρρύθμισης της ΟΝΕ και της Μετανάστευσης μεταξύ άλλων, αναφέρει, πως θα προτείνει τη διεξαγωγή σειράς συζητήσεων για να λυθεί ο Γόρδιος Δεσμός.
Ο Πρόεδρος του Ευρωπαικού Συμβουλίου,αναφέρεται, επίσης, στα θέματα της αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου, της Αμυνας, αλλά και σε θέματα θεσμικά, και προκειμένου να μην καθυστερεί η αντιμετώπιση σημαντικών ζητημάτων προβάλλει τη διαδικασία της ενισχυμένης συνεργασίας (¨οσοι θέλουν και όσοι μπορούν) ως εναλλακτική λύση.
Έγγραφα του Προέδρου κυρίου Donald Tusk προς τα μέλη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου: προσκλητήρια επιστολή, θεματολόγιο των ηγετών και έκθεση υλοποίησης της Μπρατισλάβας
Πρόγραμμα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Οκτωβρίου
Επιτρέψτε μου να μοιραστώ μαζί σας ορισμένες παρατηρήσεις πριν από τη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου την Πέμπτη και την Παρασκευή.
Πρόγραμμα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Οκτωβρίου
Μετά την καθιερωμένη μας ανταλλαγή απόψεων με τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κ. Tajani στις 15.00, ο Πρωθυπουργός κ. Ratas θα μας ενημερώσει σχετικά με την έως τώρα πορεία της εφαρμογής των προηγούμενων συμπερασμάτων μας. Θα ακολουθήσει πολιτική συζήτηση σχετικά με τις εξωτερικές πτυχές της μετανάστευσης, με ιδιαίτερη έμφαση στις χρηματοδοτικές ανάγκες για να αναχαιτισθεί η ροή παράνομων μεταναστών από την Αφρική. Ακολούθως, θα εγκρίνουμε συμπεράσματα σχετικά με το όραμα για την Ψηφιακή Ευρώπη, με στόχο να μετουσιωθούν οι εποικοδομητικές συζητήσεις της πρόσφατης συνόδου κορυφής του Τάλιν σε επιχειρησιακή συνέχεια. Στα συμπεράσματά μας σχετικά με την ασφάλεια και την άμυνα θα πρέπει να εξασφαλιστεί η διατήρηση της κεκτημένης ταχύτητας από τον περασμένο Ιούνιο, ιδίως όσον αφορά τις προσπάθειες για τη δρομολόγηση της Μόνιμης Διαρθρωμένης Συνεργασίας έως το τέλος του έτους. Κατά τη διάρκεια του δείπνου, θα εξετάσουμε τις πολύ ανησυχητικές εξελίξεις στη Λαοκρατική Δημοκρατία της Κορέας, την κατάσταση όσον αφορά το Ιράν καθώς και την Τουρκία. Εξάλλου, ο Πρόεδρος κ. Macron θα κάνει παρέμβαση με θέμα τις εμπορικές διαπραγματεύσεις και η Πρωθυπουργός κα May θα εκφράσει τις σκέψεις της όσον αφορά την τρέχουσα πορεία των συνομιλιών για το Brexit.
Την Παρασκευή το πρωί θα πραγματοποιηθεί άτυπο πρόγευμα σχετικά με το Θεματολόγιο των Ηγετών. Στη συνέχεια, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα συνέλθει εκ νέου με 27 κράτη μέλη για να συζητήσει τη μελλοντική πορεία των διαπραγματεύσεων για την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου. Ο Πρωθυπουργός κύριος Ratas θα μας ενημερώσει με την ευκαιρία αυτή σχετικά με τις συζητήσεις στο Συμβούλιο για τη μετεγκατάσταση των οργανισμών που εδρεύουν στο Ηνωμένο Βασίλειο. Η σύνοδός μας αναμένεται να λήξει κατά την ώρα του γεύματος.
Θεματολόγιο των Ηγετών
Κατά τη συνάντησή μας στο Τάλιν συμφωνήσαμε να αναπτύξουμε ένα Θεματολόγιο των Ηγετών για τα δύο επόμενα έτη. Έχω συζητήσει εν προκειμένω με όλους σας και θα ήθελα να παρουσιάσω τον τρόπο με τον οποίον προτείνω να προχωρήσουν οι εργασίες.Με βάση τις διαβουλεύσεις, είναι σαφές ότι, παράλληλα με την επιδίωξη αποτελεσμάτων για όσα συμφωνήσαμε στην Μπρατισλάβα και τη Ρώμη, διαφαίνεται επίσης προθυμία να αναζωογονηθεί και να εμπλουτιστεί το έργο μας, μεταξύ άλλων μέσω της αξιοποίησης νέων ιδεών. Στην προσπάθεια αυτή, θα ήθελα να μας καθοδηγούν τρεις αρχές.
Πρώτον, θα πρέπει να επικεντρωθούμε σε πρακτικές λύσεις για τα πραγματικά προβλήματα των πολιτών της ΕΕ. Αυτό συνεπάγεται αλλαγές – όχι χάριν της αλλαγής ως αυτοσκοπού, αλλά προκειμένου να αποκατασταθεί το αίσθημα σταθερότητας, ασφάλειας και προβλεψιμότητας στις ζωές των ανθρώπων καθώς και η πίστη στο μέλλον. Η θεσμική καινοτομία μπορεί σε ορισμένες περιπτώσεις να είναι μέσο για την επίτευξη ενός σκοπού, αλλά θα πρέπει να προσέξουμε να μην τελματωθούμε σε περιττές θεσμικές ή θεωρητικές συζητήσεις.
Δεύτερον, θα πρέπει να προχωρήσουμε βήμα-βήμα. Ορισμένα ζητήματα είναι ήδη ώριμα για τη λήψη σχετικών αποφάσεων και, ως εκ τούτου, θα πρέπει να αντιμετωπιστούν αμέσως, με ταχύτητα, φιλοδοξία και αποφασιστικότητα, προκειμένου να εξασφαλιστεί ουσιαστική πρόοδος. Άλλα ζητήματα χρειάζονται περαιτέρω προετοιμασία, πριν να είμαστε σε θέση να τα συζητήσουμε.
Τρίτον, θα πρέπει να διατηρήσουμε την ενότητα που κατορθώσαμε να αναπτύξουμε κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους. Χρειαζόμαστε την ενότητα αυτή για να επιλύσουμε τη μεταναστευτική κρίση, για να αντιμετωπίσουμε τις αθέμιτες πτυχές της παγκοσμιοποίησης, για να χειριστούμε τις επιθετικές τρίτες χώρες, για να περιορίσουμε τη ζημία που προκαλείται από το Brexit καθώς και για να προστατεύσουμε τη βασισμένη σε κανόνες διεθνή τάξη σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς. Μόνον ενεργώντας από κοινού θα μπορέσουμε να αντεπεξέλθουμε στις αβεβαιότητες των καιρών μας, δεδομένου ότι οι μεμονωμένες χώρες είναι πολύ μικρές για να τις αντιμετωπίσουν με τα δικά τους μέσα. Θα μπορούσε κανείς να πει ότι έχω εμμονή με την ενότητα, αλλά είμαι βαθιά πεπεισμένος – όχι μόνο λόγω της θέση μου αλλά κυρίως λόγω των προσωπικών μου βιωμάτων – ότι η ευρωπαϊκή ενότητα είναι το μεγαλύτερο πλεονέκτημά μας.
Υπάρχει προφανώς το δίλημμα πώς να συνδυαστεί η ενότητα με τον δυναμισμό και πώς να χρησιμοποιηθεί η νέα δυναμική κατά τρόπο που να μην μας χωρίζει αλλά να μας ενδυναμώνει. Μετά τις διαβουλεύσεις, είμαι βέβαιος ότι είμαστε σε θέση να επιταχύνουμε το έργο μας χωρίς να διαταραχθεί η ενότητά μας. Άρα, οι αποφάσεις μας θα πρέπει να παραμείνουν στο συνολικό πλαίσιο των συνεδριάσεων με 27 ή 28 κράτη μέλη, ανάλογα με το θέμα. Όπως ορίστηκε στη Διακήρυξη της Ρώμης, η προσέγγιση αυτή δεν εμποδίζει κάποια κράτη μέλη να προχωρήσουν ταχύτερα σε συγκεκριμένους τομείς, σύμφωνα με τις Συνθήκες, διατηρώντας παράλληλα τη δυνατότητα για όσα το επιθυμούν να συμμετάσχουν αργότερα. Πράγματι, η ενότητα δεν μπορεί να αποτελέσει πρόσχημα για τη στασιμότητα, αλλά ούτε η φιλοδοξία πρέπει να οδηγήσει σε διασπάσεις.
Μέθοδοι
Όσον αφορά τις μεθόδους εργασίας, θα διατυπώσω τρεις προτάσεις.
Πρώτον, είμαι ιδιαίτερα ικανοποιημένος με την προθυμία σας να επισπεύσουμε τις εργασίες μας και να ξεπεράσουμε την αίσθηση αδυναμίας, όταν τα πολιτικά συμφέροντα ή η γραφειοκρατική αδράνεια αποτελούν εμπόδιο για την επίτευξη αποτελεσμάτων. Για να επιτευχθεί αυτό, θα προτείνω μια πιο πολιτική προσέγγιση κατά τις συζητήσεις μας, και – όταν απαιτείται – τη διεξαγωγή περισσότερων συνόδων. Η αμεσότερη ενασχόληση με πολιτικώς ευαίσθητα ζητήματα και η εξασφάλιση πραγματικής προόδου προϋποθέτουν ότι θα είστε έτοιμοι να ξεπεράσετε τα αδιέξοδα στο Συμβούλιο των Υπουργών. Έχουμε αποδείξει κατά το παρελθόν ότι είμαστε ικανοί να το πράξουμε, φερ’ ειπείν όσον αφορά τους ενισχυμένους κανόνες αντιντάμπινγκ, οι οποίοι πλέον έχουν συμφωνηθεί και με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Έχοντας αυτό υπόψη, θα προτείνω τη διεξαγωγή σειράς συζητήσεων για να λυθεί ο Γόρδιος Δεσμός σχετικά με τα πλέον ευαίσθητα θέματα, όπως η μετανάστευση ή η μεταρρύθμιση της ΟΝΕ.
Όπως γνωρίζετε, υπάρχουν δύο κύριοι λόγοι για τους οποίους ορισμένα ζητήματα βρίσκονται σε αδιέξοδο. Ο πρώτος είναι ότι αντί να αντιμετωπίζουν τα ζητήματα που διακυβεύονται, οι ηγέτες τα αφήνουν να χαθούν κάπου μεταξύ των συνεργατών τους ή εντός του συστήματος λήψης αποφάσεων. Χαίρομαι πραγματικά που συμφωνήσατε στο Τάλιν ότι είναι καιρός να αναλάβουμε οι ίδιοι τα ηνία. Ο δεύτερος λόγος είναι η σύγκρουση συμφερόντων και απόψεων μεταξύ σας και μεταξύ των κυβερνήσεών σας, όσον αφορά την ουσία αλλά και τη βούληση υπέρβασης του αδιεξόδου. Προκειμένου να σημειωθεί πρόοδος και να συμφωνήσουμε ταχείες λύσεις, χρειαζόμαστε νέα μέθοδο, η οποία δεν θα απαιτεί μακρές συνεδρίες για τη σύνταξη των συμπερασμάτων μας. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο θα ήθελα να προτείνω μια μέθοδο η οποία επικεντρώνεται στην επίλυση των πραγματικών ζητημάτων. Θα περιλαμβάνει μια σειρά συζητήσεων, όπως αναφέρεται στο Θεματολόγιο των Ηγετών, που θα οργανωθούν με βάση τις Σημειώσεις για τη λήψη αποφάσεων, τις οποίες θα υποβάλω πριν από τις συζητήσεις, αρχής γενομένης από τη σύνοδό μας στο Γκέτεμποργκ. Οι εν λόγω Σημειώσεις για τη λήψη αποφάσεων θα αναφέρουν τις διαφορές μας, θα περιγράφουν επακριβώς το εύρος της διαφωνίας μας και, κατά συνέπεια, θα μας επιτρέπουν να να διεξάγουμε σοβαρή πολιτική συζήτηση. Στόχος θα είναι η άρση τυχόν αδιεξόδων. Εάν η πρώτη συζήτηση δεν στεφθεί με επιτυχία, θα χρειαστεί να αποφασίσουμε αν θα καταβάλουμε μία ακόμη προσπάθεια για την επίλυση του ζητήματος ή αν η μόνη λύση είναι η ενισχυμένη συνεργασία μεταξύ των ενδιαφερόμενων χωρών, όπως προβλέπεται από τις Συνθήκες.
Δεύτερον, πολλοί από εσάς επιμένετε να δίδεται αυστηρή συνέχεια στις συνόδους μας, ώστε να εξασφαλίζεται η σωστή εφαρμογή των αποφάσεων. Στην Μπρατισλάβα, συμφωνήσαμε να επικεντρώσουμε την προσοχή μας στην εφαρμογή, αποφασίζοντας ότι οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων που εκπροσωπούν την Προεδρία θα υποβάλλουν έκθεση σχετικά με την πρόοδο των εργασιών σε κάθε τακτική σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Προτείνω να αναπτύξουμε την πρακτική αυτή, εξασφαλίζοντας ότι οι εκθέσεις θα είναι σαφέστερες και θα παρέχουν καλύτερη βάση για την άντληση πολιτικών συμπερασμάτων για το έργο μας. Με αυτό το σκεπτικό, διαβιβάζω συνημμένως επισκόπηση της εφαρμογής του Θεματολογίου στη Μπρατισλάβας. Καθώς βρισκόμαστε στο μέσο της πορείας επίτευξης των φιλόδοξων στόχων που θέσαμε στην Μπρατισλάβα, σχεδίασα το Θεματολόγιο των Ηγετών κατά τέτοιο τρόπο, ώστε, χωρίς να επικαλύπτει τα προηγούμενα θεματολόγιά μας, να συμπληρώνει όσα έχουμε ήδη αποφασίσει να πράξουμε από κοινού.
Τέλος, αρκετοί από εσάς έχουν ορθώς επισημάνει την ανάγκη να διασφαλιστεί ότι οι αποφάσεις που λαμβάνουμε μεταξύ μας στηρίζονται ακλόνητα στα αντίστοιχα εθνικά πολιτικά σας πλαίσια. Όλοι εσείς έχετε συνηθίσει να συνεργάζεστε με τα εθνικά κοινοβούλια και να απευθύνεστε στο ευρύτερο κοινό, σύμφωνα με τις ειδικές συνταγματικές παραδόσεις και πολιτικές συνθήκες σας. Αυτό δεν θα αλλάξει. Ωστόσο, θα μπορούσαμε επίσης να αντλήσουμε έμπνευση από νέες ιδέες σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο θα συζητούμε τα θέματα της Ευρώπης, όπως αυτές που εκφράστηκαν πρόσφατα.
Προκειμένου να επιτύχουμε τους κοινούς μας στόχους, προτείνω να οργανώσουμε τις εργασίες μας σύμφωνα με το συνημμένο Θεματολόγιο των Ηγετών. Πρόκειται βεβαίως για ζωντανό έγγραφο, το οποίο θα πρέπει να ενημερώνεται και να εμπλουτίζεται καθώς θα προχωρούμε. Θα χαρώ ιδιαίτερα να λάβω τις παρατηρήσεις και τις προτάσεις σας στη συζήτηση που πρόκειται να κάνουμε το πρωί της Παρασκευής. Ωστόσο, δεν προβλέπω συνεδρίαση για τη σύνταξη του Θεματολογίου των Ηγετών, αλλά μάλλον μια ανταλλαγή πολιτικών απόψεων σχετικά με την καλύτερη προετοιμασία των εργασιών μας κατά τους προσεχείς μήνες. Ανάλογα με το αποτέλεσμα της συζήτησής μας, θα μεριμνήσω ώστε να αναθεωρηθεί σύμφωνα με την κοινή μας αντίληψη σχετικά με την μελλοντική πορεία.
Ανυπομονώ να σας δω όλους στις Βρυξέλλες.
